POMIGAJ MI , MAMO!
Pomysł na miganie z dziećmi przywędrował do nas z USA i Wielkiej Brytanii. Tam właśnie popularne są programy uczące rodziców i dzieci znaków języka migowego.
Prowadzono także badania naukowe, które potwierdzają pozytywny wpływ migania z dziećmi na ich zdolności komunikacyjne, rozwój intelektualny i emocjonalny.
W Polsce także nauka znaków języka migowego dzieci słyszących zyskuje na popularności.
PO PIERWSZE – KOMUNIKACJA
Dziecko komunikuje się ze światem od chwili narodzin. Dzieci potrzebują i potrafią wyrażać siebie zanim nauczą się pierwszych słów. Wcześnie uczą się porozumiewać za pośrednictwem gestów, dźwięków i mimiki. Dłonie i palce, a wraz z nimi wyraz twarzy i płacz są podstawowymi narzędziami niemowlęcia do kontaktu ze światem. W 7 miesiącu życia ręce i dłonie maluchów są w pełni sprawne. Dziecko siedzi i może wyciągnąć rączki na całą długość oraz rozprostować palce, co z kolei pozwala rozwinąć zestaw gestów. W 9 miesiącu dziecko zaczyna wskazywać palcem i od tego momentu zaczyna się kształtowanie pola wspólnej uwagi oraz rozumienia intencji komunikacyjnej. Dziecko wskazując palcem najpierw wyraża wskazywaniem przedmiot lub osobę, potem prośbę, aż w końcu gest służy inicjowaniu lub podtrzymywaniu rozmowy z dorosłym lub innym dzieckiem. Odkrycie związku między słowem i gestem to odkrycie podstawowej funkcji języka – słowa odnoszą się do przedmiotów, ludzi, działań, uczuć. W wieku 12 miesięcy dziecko rozumie proste słowa i polecenia oraz samodzielnie wypowiada kilka wyrazów. Dzieci są szczęśliwe, jeśli potrafią się z kimś porozumieć i ich gesty spotykają się z rekcją najbliższych. Wykorzystanie gestów w komunikacji z dzieckiem pozwala na zmniejszenie frustracji i stresu malucha poprzez zapewnienie mu możliwości wyrażania tego, co myśli i czuje w prosty sposób.
PO DRUGIE – KONTAKT I WIĘŹ
Wnioski z badań Sussan Goodwyn i Lindy Acredolo są następujące: miganie wspomaga rozwój mowy i rozwój intelektualny oraz zapewnia dodatkowe korzyści emocjonalne. Jedna z największych korzyści z migania jest wzmocnienie więzi między rodzicami a dzieckiem poprzez zwiększenie poczucia własnej wartości (dzieci mogą komunikować się z rodzicami, którzy pozytywnie reagują- chwalą, okazują radość). Niezwykle istotne jest, że miganie do/z dziećmi zarówno zwiększa motywację dzieci do mówienia, jak i motywuje rodziców do mówienia do dzieci. Dzięki rozmowie rozwija się mózg społeczny dziecka. Kontakt i konwersacja rodziców z dziećmi pozwala im więc na prawidłowy rozwój nie tylko językowy, ale również społeczny.
PO TRZECIE – ZABAWA
Małe dzieci spontanicznie podejmują zabawę rączkami i paluszkami.
Pierwsze działania, które możemy określić jako zabawę (nie zaspokajają potrzeb życiowych dziecka), obserwujemy już w wieku 4 miesięcy. Niemowlę ćwiczy wówczas schematy sensoryczno-motoryczne. Czteromiesięczne dziecko zdolne jest do wykonywania stereotypowych ruchów palcami i wokalizowania dźwięków zbliżonych do samogłosek. Dziecko „bawi się” ruchem rąk i palców, doznaje przyjemności płynącej z odczucia ruchu własnego ciała. Dzięki znakom migowym i gestom dziecko ma możliwość aktywnego uczestniczenia w czytaniu książek. Może samo inicjować zabawę (wybierać, którymi zabawkami chce się bawić, którą książeczkę chce czytać).
Dziesięcio-, jedenastomiesięczne dziecko potrafi śledzić ruchy dorosłych i stara się je
powtarzać, dzięki czemu zapamiętuje całe sekwencje. Odtwarza je, pobudzane przez
domowników) językowo (zrób pa pa; pokaż, jaki jesteś duży). Umiejętność naśladowania prowadzi, od powtarzania sekwencji ruchów całego ciała, przez
gesty, aż do subtelnych ruchów artykulacyjnych. Zabawy z językiem migowym poprawiają sprawność manualną oraz wzbogacają słownictwo, co wpływa korzystnie na rozwój mowy, ćwiczą także umiejętność naśladowania ruchów i czynności. Rozwijają sprawność rąk, uczą koordynacji ruchowej. Sprawne ręce ułatwią naukę ubierania się, manipulowania różnymi przedmiotami, pisania, rysowania. Pozytywny emocjonalny kontakt nawiązany pomiędzy dzieckiem a osobą z nim bawiącą się Wpływa korzystnie na podejmowanie prób komunikowania się. Dziecko podczas zabawy uczy się naprzemienności, co jest podstawą dialogu.
Więcej informacji o języku migowym można znaleźć na stronie:
Warto poczytać:
1. Acredolo L., Doodyn S., Migusie. Język migowy dla niemowląt słyszących, 2009.
2. Bogdanowicz M., Przytulanki, czyli wierszyki na dziecięce masażyki. Zabawy relacyjno-relaksujące, Gdańsk 2009.
3. Cieszyńska J. Korendo M., Wczesna interwencja terapeutyczna. Stymulacja rozwoju dziecka. Od noworodka do 6 roku życia, Kraków 2007.
4. Kiester S. i E., Sekretny język noworodków, niemowląt, małych dzieci. Gesty, miny, płacz – porozumiewanie się bez słów, Warszawa 2009.
5. Lasota A., Świat gestów i symboli w komunikacji dziecięcej, Kraków 2010.
6. Migające Brzdące, pod red. I. Grzesiak, Olsztyn 2011.
7. Psycholingwistyka, red. J.B.Gleason, N. B. Ratner, Gdańsk 2005.
8. Sąsiadek K., Zabawy paluszkowe, Poznań 2005.
9. Sunderland M., Mądrzy rodzice, Warszawa 2008.